خرید یا رهن مسکن، خرید جهیزیه، خرید وسیله نقلیه و راه‌اندازی کسب و کار از جمله مهمترین دلایل مراجعه مردم به بانکها برای دریافت وام بانکی است.
شاید شما هم شنیده باشید که بهره بانکی در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته خیلی زیاد است و این یعنی وام در ایران خیلی گران است. اما چرا این وام های گران خواهان زیادی دارد؟
صندوقهای قرض‌الحسنه، بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری زیادی در حال فعالیت اقتصادی در زمینه اعطای وام هستند و شهروندان زیادی بی‌صبرانه منتظر گرفتن وام، از این بانک به آن بانک می‌روند.
در این گزارش نظر چند تن از همشهریان را راجع به وامهای بانکی و قرض‌الحسنه و بهره‌های آن می‌خوانیم.
تا وام نگیری چیزی جلو نمی‌شوی
یکی از مراجعه‌کنندگان به یکی از بانکهای نی‌ریز، پوشه به دست در صف منتظر است و می‌گوید: «برای گرفتن سفته به بانک مراجعه کرده است.»
در مورد این که آیا تا به حال وام گرفته است، می‌گوید:« بله هم از صندوق قرض‌الحسنه وام گرفته‌ام و هم از بانک.»
وی هدف از وام‌گرفتنش را این گونه بیان می‌کند: «تا وام نگیری که چیزی جلو نمی‌شوی و نمی‌توانی کسب و کاری راه بیندازی. سود وام بانکی زیاد است. مثلاً اگر ۵۰ میلیون تومان بدهند، باید ۸۰ میلیون پس بدهی. اما خب چاره‌ای نیست، چه کنیم؟!»
خانم معتمدی برای دریافت وام بانکی جهت رهن مسکن به بانک مراجعه کرده است.
وی هدف از ایجاد حساب در بانک را فقط دریافت وام بانکی عنوان می‌کند و می‌گوید:«ما پولی نداریم که بخواهیم در بانک پس‌انداز کنیم. حساب باز کرده‌ایم تا شاید بتوانیم وامی بگیریم.»
در مورد وام قرض‌الحسنه می‌گوید: «وام قرض‌الحسنه خیلی خوب است؛ چون سود ندارد. اما اقساط ماهیانه آن زیاد است. مثلاً اگر ۵ میلیون تومان بخواهیم، باید ماهی ۵۰۰ هزار تومان بدهیم. این واقعاً برای ما که از قشر کارگر هستیم و پولی نداریم زیاد است. ما هم مجبوریم به بانک مراجعه کنیم. بانک سود زیادی دارد؛ اما خب اقساط ماهیانه آن کم است.»
او همچنین در مورد این که آیا وام خوب است یا نه می‌گوید:« الان که کارم با این پول راه می‌افتد، خیلی خوب است و مشکلم حل می‌شود. اما بعد از آن متأسفانه فقط باید سود بدهم.»
قرض‌الحسنه پربرکت است
مراجعه کننده بعدی، خانمی فرهنگی و بازنشسته است که برای دریافت حساب شبا به بانک مراجعه کرده است.
به گفته خودش هم در بانک و هم در صندوق قرض‌الحسنه حساب دارد و حساب بانکی‌اش را فقط برای دریافت حقوق ماهیانه‌اش باز کرده است.
او از آن دسته افرادی است که برای دریافت وام فقط به صندوقهای قرض‌الحسنه مراجعه می‌کند و معتقد است: «وام قرض‌الحسنه بسیار پر برکت است و به راحتی پرداخت می‌شود.»
مراجعه کننده بعدی یک آقای کاسب است که برای پاس کردن یک چک به بانک آمده. او هم در بانک و هم صندوق قرض‌الحسنه حساب دارد و مشتری‌هایش را برای دریافت وام به صندوق قرض‌الحسنه معرفی می‌کند.
به عقیده وی، بین وام بانکی و قرض‌الحسنه تفاوت زیادی است. می‌گوید:«اگر در بانک آشنا داشته باشی کارت راحت است؛ از لحاظ ضامن و واریز می‌گویم. سود وام بانکی خیلی زیاد است؛ اما خب متأسفانه چون وام قرض‌الحسنه سقف پرداخت کمتری دارد، ما هم برای گرفتن وام مجبوریم به بانک مراجعه کنیم.»
او همچنین ادامه می‌دهد: «به نظر من اگر از وامی که می‌گیری استفاده کنی و صرف کسب و کار شود، مهم نیست سود دارد یا نه؛ چون جبران می‌شود. اما اگر نتوانی با آن پول کار کنی، فقط ضرر است.»
فرقی نمی‌کند
خانم زارعی برای برداشت سپرده به بانک مراجعه کرده و از آن دسته افرادی است که بین وامهای قرض‌الحسنه و بانکی تفاوتی نمی‌بیند. می‌گوید: «بانک سود بیشتری می‌گیرد و قرض‌الحسنه مبلغ قسط بیشتری! به هر حال برای من که می‌خواهم وام بگیرم و کارم راه بیفتد، هیچ فرقی ندارد.»
آقای ا. روستا ، ۳۹ ساله و راننده فولاد است که برای دریافت وام کرونایی رانندگان به بانک مراجعه کرده است.
وی از آن دسته افرادی است که زیاد وام می‌گیرد و در پاسخ به این سؤال که نظر شما درباره بهره وامهای بانکی چیست، می‌گوید: «واویلا است! من که کاملاً مخالفم و به نظرم اصلاً درست نیست. مثل همین وامی که می‌خواهند به مستأجران بدهند.»
او پربرکت بودن و بازپرداخت راحت‌تر را از ویژگی‌های خوب وام صندوقهای قرض‌الحسنه می‌داند و ادامه می‌دهد: « برای گرفتن وام قرض‌الحسنه زیاد ایراد نمی‌گیرند و گرفتنش راحت‌تر است؛ اما متأسفانه سقف وام کم است و اقساط آن زیاد.»
وام با بهره زیاد نگیرید
خانم «ف» مغازه‌دار است و دل پری از سود زیاد وامهای بانکی دارد. به محض این که در مورد وامهای بانکی و بهره آن می‌پرسم، می‌گوید: «به نظرم اگر کسی واقعاً احتیاجی به این پول نداشته باشد، نباید وام بگیرد. من خودم به همه توصیه می‌کنم که اصلاً چنین وام‌هایی با بهره زیاد نگیرند.»
وی که مدتها است وام قرض‌الحسنه را به وام بانکی ترجیح داده، در مورد وامی که قبلاً از بانک گرفته می‌گوید: « من خودم یک وام ١٠ میلیونی از بانک گرفتم و گفتند باید ۱۵ میلیون پس بدهید با سود ۱۸ درصد. اما بعد از مدتی هر چقدر قسط می‌دادم تمام نمی‌شد. بعد از پیگیری متوجه شدم که این وام با سود ٣٢ درصد بوده و من در نهایت ۱۰ میلیون تومان را ۵۷ میلیون تومان پس دادم.»
وی ادامه می‌دهد: «واقعاً پشیمانم که چرا همان موقع وام قرض‌الحسنه نگرفتم. وام قرض‌الحسنه سقف وام کمتری دارد؛ اما خیلی بهتر است. من الان مدتها است فقط از صندوق قرض‌الحسنه وام می‌گیرم.»
مجبوریم
خانم قربانی از آن دسته افرادی است که به گفته خودش برای این که کارش راه بیفتد، مدام در حال گرفتن وام از بانک است.
می‌گوید: «وام گرفتن که خیلی سخت است. برای گرفتن ١٠ میلیون تومان، ٤ ماه پیگیر بودم. همین حالا سه چهار تا قسط وام دارم؛ اما چه کنم؟ مجبورم.»
در مورد سودهای بانکی می‌گوید: «بهره‌های بانکی که بسیار زیاد است. اما ما مجبوریم وام بگیریم؛ حتی با سود زیاد تا گره‌ای از مشکلاتمان باز شود.»
وی ادامه می دهد: «برای گرفتن وام قرض‌الحسنه باید ابتدا مقداری پول بگذاریم؛ ما هم که پولی نداریم و دستمان خالی است. اگر این شرایط آسانتر می‌شد، من که حتماً استقبال می‌کردم و می‌گرفتم.»
خانم نگهداری برای گرفتن وام جهت رهن منزل به بانک مراجعه کرده است و به گفته خودش زیاد وام می‌گیرد.
می‌گوید: «صاحبخانه می‌خواهد ما را بیرون کند.مجبورم وام بگیرم؛ حتی با سود زیاد. زندگیمان که همه با وام است؛ برای رهن منزل و جهیزیه دخترم وام گرفته‌ام.»
زندگی‌ام تباه شد
وی درباره تجربه‌اش از گرفتن یک وام بانکی می‌گوید: « زندگی‌ام تباه شد. طلاهایم را فروختم و پول را در بانک گذاشتم تا وام بگیرم؛ اما کلاً سود دادم و انگار تمام سرمایه‌ام رفت. این طور بگویم؛ پول نزولی بهتر از این وام بود. خیلی اشتباه کردم.»
خانم کشاورز از دیگر مراجعه‌کنندگان به بانک است که برای تعویض کارت بانکی آمده. او هم در بانک و هم صندوق قرض‌الحسنه حساب دارد و بیشتر برای مواردی چون کسب و کار و رهن خانه وام گرفته است.
می‌گوید: «وامهای بانکی سود زیادی دارد. اما قرض‌الحسنه خیلی بهتر است؛ چون سود ندارد. ولی باید ابتدا پولی در صندوق بگذاری تا بتوانی روی آن وام بگیری؛ ما که این پول را نداریم. قرض‌الحسنه اگر پولی هم می‌دهد، حلال است و برکت دارد. »
او در نهایت ادامه می‌دهد: « ای کاش صندوقهای قرض‌الحسنه وام‌هایی را هم برای خانم‌هایی که سرپرست خانواده هستند در نظر بگیرند یا حداقل شرایط گرفتن وام قرض‌الحسنه را آسانتر کنند.»
آقای «م.س» برای گرفتن وام ازدواج به بانک مراجعه کرده است.
او از شرایط سختِ گرفتنِ وام ازدواج و سختگیری زیاد گله دارد و در مورد سودهای بانکی هم می‌گوید: «بانکها برای جذب مشتری می‌گویند سود کم است؛ اما بعد که حساب می‌کنی می‌بینی اصلاً آن چیزی که گفته‌اند نبوده. مثلاً من خودم یکبار که حساب کردم، متوجه شدم سود ۱۸ درصد در واقع ۲۲درصد حساب شده است.»
وی ادامه می‌دهد: «با این وجود چه می‌شود کرد؟ ما هم می‌دانیم سود وامهای بانکی زیاد است؛ اما از طرف دیگر باید برای حل مشکلمان وام بگیریم.
وام قرض‌الحسنه هم که سقف وام کمی دارد و اقساط زیاد. برای همین به دردمان نمی‌خورد.»
