عابد نعمتی، نی‌ریزان فارس: این بررسی‌ها از ٢٥ اسفندماه ١٣٩٧ در دهستان هرگان بخش مرکزی، و همچنین شهر مشکان و دهستان دهچاه در بخش پشتکوه شهرستان نی‌ریز توسط تیمی به سرپرستی دکتر حسن مرادی آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
مرادی که فصل نخست مطالعات خود را در منطقه رستاق و بخش مرکزی انجام داده است، در گفتگو با ما گفت: «در این پژوهش میدانی، بیش از ١٠٠ اثر قابل توجه از ٤٠ هزار سال پیش تا دوران متأخر اسلامی شناسایی شده است. این آثار شامل تپه و محوطه‌ها، معادن قدیمی، قناتها، حمام‌ها، آسیابها، برکه‌ها (آب‌انبار)، قلعه‌ها، قبرستانهای قدیمی و غیره است که از نظر مطالعات باستان‌شناسی و میراث فرهنگی اطلاعات مهمی محسوب می‌شوند.»
وی افزود: «آثار و شواهد مربوط به حضور ٤٠ هزار ساله انسان در منطقه پشتکوه شناسایی شده که در مناطق مختلف این بخش زندگی می‌کرده‌اند.... همچنین آثار مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد در استقرارگاه‌ها و محوطه‌های مهمی شناسایی شد که نشان‌دهنده جایگاه بخش پشتکوه در حوزه و مرز فرهنگی بین استانهای فارس، کرمان و یزد بوده است.»
دکتر حسن مرادی به محلهای ذوب فلز قدیمی مشکان اشاره کرد و عنوان داشت: «این محوطه‌ها در اصل محل ذوب فلز بوده که در بین اهالی به معدن کهنه شهرت دارد. همچنین در کنار آثار تاریخی شناسایی شده، بخش پشتکوه از نظر میراث ناملموس نیز اهمیت دارد که در کنار شیوه بافت گلیم مشکان که قبل از این در فهرست آثار ملی ثبت شده، می‌توان بازی‌های بومی محلی و شیوه‌های استحصال شیره انگور را نیز به آن افزود.»
وی دهستان هرگان را از نظر مطالعات دوران پارینه‌سنگی قابل اهمیت دانست که در این پژوهش‌ها آثار و محوطه‌های بسیار مهمی در آن شناسایی شده است.
-1.jpg)
برج سیف الله (ماه نساء)
حمام قدیمی روستای بهویه
دوره غارنشینی حدودا 10 هزار سال پیش بوده حالا میگید 40 هزار سال