سالروز عاشورای حسینی را که در سال ۶۱ مهشیدی رخ داد به همه شیعیان آن حضرت تسلیت عرض مینمایم. به همین مناسبت نکتهای تاریخی از یزید پسر معاویه به عنوان دومین خلیفه اموی تقدیم خوانندگان عزیز میشود.
یزید در سال ۶۱ مهشیدی پس از مرگ پدرش به خلافت رسید و سه سال حکومت کرد و در هر سال جنایتی بزرگ و تاریخی مرتکب شد. احمدبنابییعقوب صاحب کتاب تاریخ یعقوبی مینویسد: «سعید بن مسیب، یزید بن معاویه را بد میمنت مینامید. در سال اول حسینبنعلی و اهل بیت پیامبر خدا را کشت؛ در سال دوم حرم پیامبر خدا مباح شمرده شد و حرمت مدینه پامال گردید؛ و در سال سوم خونها در حرم خدا ریخته شد و کعبه را سوزاندند.»(١)
امام حسین (سلام خداوند بر او باد) در مدینه میزیست. پس از روی کار آمدن یزید از امام حسین خواستند که با یزید بیعت کند. او تعلل کرد و با بستگان خود از مدینه بیرون آمد و به سوی مکه رفت.(٢) امام حسین در ادامه به کربلا رفت و در نهایت روز دهم محرم که بلعمی معتقد است روز جمعه بوده(٣) به همراه یارانش به شهادت رسید.
یزید نوه ابوسفیان را به عنوان والی مدینه منصوب کرد. عثمان پسر محمد پسر ابوسفیان پس از سخنان تندی که در جلسهای با جمعی از اهالی مدینه بیان کرد، مردم بر او شوریدند و او و امویان را از مدینه بیرون کردند. یزید نیز مسلم ابن عقبه را از فلسطین فرا خواند و به او مأموریت داد تا مردم مدینه را سرکوب کند. مسلم به فرماندهی ۵ هزار نفر راهی مدینه شد و بیشتر مردم را کشت و چند روز دست سپاهیان را بر هر گونه تجاوزی به مردم مدینه باز گذاشت که موجب جنایتها شد. یعقوبی مینویسد: «یزید او [مسلم بن عقبه] را به فرماندهی ۵ هزار نفر به مدینه گسیل داشت... او هم ... همراه صد سوار به شهر در آمد و سواران پشت سر او به مدینه در آمدند و کمتر کسی باقی ماند که کشته نشد و حرم پیامبر خدا را مباح گذاشت تا آنکه دوشیزگان فرزند آوردند و شناخته نبود که آنها را باردار کرده است»(٤) این واقعه در تاریخ مشهور به واقعه حَرّه است و در سال ۶۲ مهشیدی - یک سال پس از شهادت امام حسین - رخ داد.
سوزاندن و نابودی کعبه و مسجدالحرام اقدام دیگر یزید در سال سوم خلافت او (سال٦٣ مهشیدی) بود. عبدالله بن زبیر که والی مکه بود، ادعای خلافت کرد. لذا سپاهی مرکب از شامیانی که مسبب واقعه حرّه بودند به فرماندهی حصین بن نمیر راهی مکه شد. عبدالله به کعبه پناه برد. سپاهیان شامی به دستور حصین با منجنیق و ارابه کعبه را سنگباران و مواد آتشزا پرتاب کردند. مسعودی مینویسد: «چیزهای آتشانگیز میانداختند. کعبه ویران شد و بنا بسوخت و صاعقهای بیامد و ۱۱ تن از منجنیقداران و به قولی عدهای بیشتر را بسوخت و این به روز شنبه سوم ماه ربیعالاول و ۱۱ روز پیش از مرگ یزید بود.»(٥) یزید پسر معاویه در ماه صفر سال ۶۴ مهشیدی در مکانی به نام حُوّارین مرد و جسدش به دمشق حمل و در آنجا دفن شد.
جنایات یزید و سایر امویان موجب شد هیچگاه حکومت امویان و پس از آنها عباسیان روی آرامش نبیند. دائم در جای جای خلافت اسلامی عدهای علیه آنان قیام میکردند و خواب را از چشمانشان میربودند. شرح این قیامها در کتب معتبر تاریخی آمده است.
سر بلند و سالم و موفق باشید
پینوشت:
١- ابی یعقوب، احمد (١٣٦٦) تاریخ یعقوبی، جلد دوم، مترجم: محمد ابراهیم آیتی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ص ۱۹۴
٢- مسعودی، علیبنحسین (١٣٧٠) مروج الذهب، جلد دوم، مترجم: ابوالقاسم پاینده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، صص ۵۸ و ۵۹
٣- بلعمی (١٣٧٣) تاریخنامه طبری، جلد دوم، مصحح: محمد روشن، تهران: نشر البرز، ص ۷۰۶
٤- منبع شماره یک، ص ١٩٠
٥- منبع شماره ۲، ص ۷۵