حدود سال ١٣٣٠ خورشیدی در کوچه طباطبایی منشعب از خیابان امامحسین(ع) که بعدها به نام کوچه ٣٤ و اکنون به نام کوچه شهید محمدرضا مبین، فرزند زندهیاد معصومعلی و حاجیهخانم فاطمه نامگذاری شده، در منزل سیدعلیاکبر میربابا طباطبایی نزدیک مسجد قاسمی، دبستان بهرام به مدیریت حاج هدایتا... بهرامی فرزند اسدا... فرزند کربلایی علیمحمد فرزند عباس تأسیس شد.
حسن سلطانمحمدی فرزند حسین از اولین دانشآموزان مدرسه بهرامی بود که در سال ١٣٣٠ در آنجا درس میخواند. محمد باهر فرزند اکبر از دیگر شاگردان کلاس اول ابتدایی آن دبستان بود که در سال ١٣٣٤ در این مدرسه درس میخواند. وی پس از گذراندن دوره سپاه دانش، شغل مقدس معلمی را انتخاب کرد و به تعلیم و تربیت فرزندان نیریز پرداخت. یکی دیگر از شاگردان دبستان بهرام، محمدعلی ناموری متولد ١٣٣٧ خورشیدی فرزند قاسم فرزند محمدصادق کارمند بازنشسته پست نیریز بود.
از سال ١٣٣٤ بعد از مرحوم بهرامی، آموزگاران کلاس اول عبدالحسین آزاد و به ترتیب پس از آن خلیل مختاری، شیخایی، سبزهزار، رضاقلی ضیغمی و لاریزاده بودند. طریقی معلم دوم بود و آموزگاران سوم عبارت بودند از: احمد تندری، وجیهاله ایزدی، سید ابوالقاسم طغرایی و اسداله دانشی.
زندهیاد اسداله دانشی بعدها شهردار نیریز شد و در زمان او خیابان امام حسین(ع) احداث شد. از دیگر معمان این مدرسه منوچهر (ماشاءا...) جاودان بود. او فرزند فضلا... فرزند ملاجعفر فرزند ملا باقر بزرگ فرزند ملامهدی فرزند محمودخان (بناکننده قلعه محمودخان) و فرزند غلامرضا شالباف اصفهانی بود. ایشان هم مدتی مدیریت دبستان را عهدهدار شد اما پس از آن دوباره مدیریت مدرسه به زندهیاد هدایتاله بهرامی واگذار شد.
معلم کلاس چهارم مهدی امیر بود. معلم کلاس پنجم هم امانا... ضیغمی شاعر شیرینسخن نیریز فرزند محمدابراهیم خان ضیغمالایاله فرزند جعفر فرزند محمدصادق بود. ضمناً حاج محمد همتایی قرآن تدریس میکرد و محمود طریقی شاعر خوشذوق نیریز هم تعلیم خط میداد.
سید حسین طغرایی فرزند سیدمحمد طغرایی نیز مدتی سمت معاونت و ناظم دبستان بهرام را عهدهدار بود.
دبستان بهرام پس از مدتی در منزل محمدرضا صدر نیریزی معروف به صدری فرزند محمود (رئیس اداره مالیه نیریز) شروع به کار کرد.
سرانجام دبستان بهرام در منزل سیدمحمود متألهی فرزند سیدجواد (١٢٧١ - ١٣٣٩ مهشیدی) حکیم و دانشمند نیریزی آخرین سالهای خود را به پایان رسانید.
میرزامحمدرضا عمان شاعر و خوشنویس نیریز (١٢٤٩ - ١٣٢٠ خورشیدی) درباره آقا سیدمحمود متألهی مینویسد: «آقا سیدمحمود متألهی در علوم قریب الاجتهاد، محکمه معزیالیه نیز مرجع شرعیات است. »
زمانی که دبستان بهرام در منزل سیدمحمود متألهی بود، مدیران دبستان به ترتیب آقایان علیرضا گلسرخ، ناصر وجدانی و رضاقلی ضیغمی بودند.
در سال تحصیلی ١٣٤٣ - ١٣٤٤ خورشیدی معلمان دبستان عبارت بودند از: نگارنده، خلیل مختاری، لاریزاده، اسلاملو، مصطفی فرساد، مهدی امیری و همّت.
زمانی که رضاقلی ضیغمی مدیر دبستان و محسنی کارمند آن بود، دبستان بهرام منحل شد.
در سال ١٣٤٣ و ١٣٤٤ دانشآموزان کلاس پنجم عبارت بودند از: دکتر حمید خوشنیت فوقتخصص چشم و استاد دانشگاه علومپزشکی شیراز، سرهنگ محمدحسین دبیری، لاریزاده، کرمی، حسین پیشآهنگ کارمند آموزش و پرورش نیریز، احسنی و ...
این منازل همه شخصی و استیجاری بودند.
یک خاطره:
زمانی که آقای گلسرخ مدیر دبستان بود، پیشنهاد کرد که صاحب این سطور معاونت دبستان را عهدهدار شوم. پس از چند روز حکم معاونت به اسم مرحوم منصور بقایی صادر گردید و ایشان مشغول انجاموظیفه شد.
نگارنده به اداره آموزش و پرورش نزد آقای محمدحسین یمینیشریف رئیس وقت اداره رفتم و جریان معاونت خود و پیشنهاد مدیر دبستان را مطرح کردم. ایشان گفتند آقایان محمدحسین خان حسامی مسئول آموزش، صمد آزاد مسئول سازمان تربیتی پیشاهنگی و شمس مسئول سازمان تربیتبدنی هر سه به من پیشنهاد کردند که آقای بقایی معاونت دبستان را عهدهدار شوند. چون من در اداره آموزش و پرورش با آنها سر و کار دارم، مجبور شدم معاونت را به نام آقای بقایی صادر کنم ولذا شما بروید و مشغول تدریس شوید. سخن او را پذیرفتم و به مدرسه رفتم. سال بعد چون دبیرستان احمد احتیاج به دبیر داشت من و سه فرد دیگر تقاضا کردیم.
در آن زمان رئیس دبیرستان شادروان سیدمحمود طباطبایی فرزند سیدابوالقاسم که مدتی دبیر سه نفر از ما بود، مرا انتخاب کرد و مشغول تدریس در دبیرستان احمد شدم. ضمناً زمانی که معلم کلاس پنجم بودم، زندهیاد دکتر شیخایی، راهنمای تعلیماتی بودند.
برای به یادگار ماندن، متن دو حکم صادره از ناصر وجدانی رئیس دبستان بهرام نگاشته میشود:
آقای محمدعلی پیشاهنگ آموزگار کلاس پنجم شماره ٩٩-٤/٣/١٣٤٤ خورشیدی نظر به اینکه امتحانات خردادماه ٤٤ طبق برنامه اداره آموزش و پرورش این شهرستان از تاریخ ٦/٣/١٣٤٤ شروع میشود به سمت ژوری (داوری) امتحانات کلاس چهارم منصوب میشوید که با همکاری آموزگار مربوطه، امتحانات را با کمال علاقه و بینظری انجام داده و کلیه نمراتی که در زیر اوراق درج میشود، بدون خدشه و قلمخوردگی بوده و پس از گواهی طرفین به دفتر آموزشگاه تحویل فرمایید.
رئیس دبستان بهرام - وجدانی امضاء
آقای غلامرضا اسلاملو آموزگار کلاس ششم شماره ٤/٣/١٣٤٤ خورشیدی
نظر به اینکه امتحانات خردادماه ٤٤ طبق برنامه اداره آموزش و پرورش این شهرستان از تاریخ ٦/٣/١٣٤٤ شروع میشود، به سمت ژوری (داور- ناظر) امتحانات کلاس پنجم منصوب میشوید که با همکاری آموزگار مربوطه امتحانات را با کمال علاقه و بینظری انجام داده و کلیه نمراتی که در زیر اوراق درج میشود، بدون خدشه و قلمخوردگی بوده و پس از گواهی طرفین به دفتر آموزشگاه تحویل فرمایید.
رئیس دبستان بهرام، وجدانی
رونوشت جهت اطلاع به آقای محمدعلی پیشاهنگ ابلاغ میگردد.
رئیس دبستان بهرام، وجدانی امضاء
پانویس:
زمانی با زندهیاد علیرضا گلسرخ در دبستان مشارآبادهطشک همکار بودیم، او معلم کلاسهای اول، دوم، سوم و چهارم بود.